HANDE ÇEVİKKOL 
Protrombin ne demek? PT kan testi nedir? Protrombin aktivitesi normal değeri nedir? Protrombin zamanı değeri neden önemli? Protrombin aktivitesi yüksek çıkarsa ne yapmalı? PT yüksekliği önemli midir? Sen de protrombin yani diğer adıyla PT testi değeri hakkında merak ettiklerini yazımızda bulabilirsin.
Protrombin Nedir?
Protrombin Nedir?
Kısaltılmış adları olan PT ya da PTZ olarak görebileceğin protrombin, karaciğerimiz tarafından üretilen bir tür proteindir. Bu protein sayesinde herhangi bir hasar durumunda kanın pıhtılaşması sağlanır. Bu maddeye ilişkin önemli bir ölçüt olan prothrombin zaman testi ise, kanının ne kadar sürede pıhtılaşabileceğini ortaya koymaktadır. Bu testin PT testi olarak da karşına çıkması mümkün. Testin yapılması içinse kanından örnek alınması ve laboratuar ortamında incelenmesi yeterli.
PT Testi Neden Önemlidir?
Bahsetmiş olduğumuz üzere protrombinin temel görevi kanının pıhtılaşmasını sağlamak. Ancak şüphesiz pıhtılaşma konusunda protrombinin tek başına görev alıyor olması söz konusu değil. Pek çok faktörden biri olan protrombine karaciğer tarafından salgılanan diğer protein ve enzimler de pıhtılaşma için yardımcı olmaktadır. Ancak protrombin zamanı testi normal değeri sayesinde bu pıhtılaşma işleminin başarıyla ve ideal zamanda gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini anlayabilmek mümkün olmaktadır.
Protrombinin faktör I, II, V, VII ve X olarak pıhtılaşmada rol oyanayan 5 farklı etmeni olduğunu da ekleyelim.
PT Testi Normal Değerleri Nedir?
PT Testi Normal Değerleri Neler?
Tahmin edebileceğin üzere pıhtılaşmanın ne sürede gerçekleştiğini ortaya koyduğundan dolayı bu testin ifade birimi de saniye olacaktır. Çoğunlukla testin altında INR yani uluslararası normalleştirilen oran olarak ifade de yer alacaktır.
Varfarin benzeri kanı incelten ilaçlardan kullanmıyorsan eğer, ideal kabul edilen PT testinin sonuçları şu aralıktadır:
- Saniyede 11 ila 13,5
- 8 ila 1.1 INR
Eğer kanın pıhtılaşma düzeyini azaltmak için varfarin kullanmaktaysan, doktorun tarafından muhtemelen 2.0 ila 3.0 arasındaki INR değeri normal olarak görülecektir.
PT Testi Neden Yapılır?
Bazı özel durumlarda doktorun kanının pıhtılaşma hızını bilmek isteyebilir. Protrombin zamanı yüksek olmasına ya da düşük olmasına bakılmasını gerektirecek durumlar şu şekildedir:
- Alınan kan seyreltici ilaçların ne derece etki ettiğini takip etmek
- Karaciğer rahatsızlıklarından şüphe duyulması
- Ameliyat öncesi kanın ne kadar hızlı pıhtılaştığını öğrenmek
- Karaciğer nakli için sıra bekleniyor olunması
- Ciltte nedensiz morar ve kararmalar karşısında tanı koyabilmek
- Diğer pıhtılaşma faktörlerinden biri olan K vitamininin ne düzeyde olduğunu, vitamin eksikliğinin olup olmadığını kontrol etmek
- Kişinin ameliyata hazırlık sürecinde olması ve ameliyat sonrasında aksilik yaşanmayacak olduğunu teyit etmek
- Karaciğerin çalışma performansını belirlemek (Bu nedenle karaciğerin kontrolü için genelde PT zaman testi ile aminotransferaz ve alanin aminotransferaz testleri birlikte yapılır.)
Protrombin Zamanı Düşüklüğü Neden Olur?
Protrombin Zamanı Düşüklüğü Nedenleri
Kişinin kanının normalden de hızlı pıhtılaşmasının altında yatan bazı alışkanlıklarla ilgili nedenler olabilir. Özellikle K vitamini bakımından zengin yiyecekleri sık ve fazla tüketmek, kanın normalden daha hızlı pıhtılaşmasına yol açabilen yaygın bir nedendir.
Dana karaciğer, yeşil çay, nohut, şalgam, lahana, soya fasulyesi, brokoli, bahsedilen bu besinler arasında başı çeker.
Herhangi bir nedenden dolayı östrojen hormonu içeren ilaçlar kullanmak da aynı şekilde hızlı pıhtılaşma yapabilir. Doğum kontrol hapları kullanmak ve hormon replasmanı tedavisi görüyor olmak, östrojenle ilgili bu durumlara örnektir.
Damar içerisinde istenmeyen pıhtılaşmalara neden olabileceğinden dolayı aslında zararsız gibi görünse de bu değerin fazla düşük olması istenmez. Bu sebeple yaşa ve genel sağlık durumuna bağlı olarak doktorun kan seyreltici ilaç kullanımını uygun görebilir.
Protrombin Zamanı Yüksekliği Neden Olur?
Protrombin Zamanı Yüksekliği Nedenleri
Testin normal değer aralıklarından daha yüksek olması durumunda şüphe duyulan bazı rahatsızlıklar olacaktır. Bu olası durumlar şu şekilde özetlenebilir:
- Siroz ve hepatit gibi karaciğer ilişkili hastalıklar
- Safra kanallarında tıkanma
- K vitamini eksikliği
- Salisilat intoksikasyonu
- Herediter faktör yetersizliği
- Hipofibrinojenemi
- Masif kan transfüzyonu
- Kumadin için görülen tedavinin yan etkileri
- DIC yani damar içi pıhtılaşma
- Zollinger Ellison sendromu
- Faktör II,V,VII ve X edinsel eksikliği
- Bilier obstrüksiyon
- İnhibitör tespit edilmesi
- Doğumsal eksiklikler
- Oral antikoagülan tedavi görüyor olmak
- Farklı karaciğer hastalıkları
- Hipervitaminoz
Tüm bu olası durumlar testlerinde görünen diğer sonuçlar ile birleştirilerek değerlendirilecek ve doktorun doğru tanı sonrasında endişeye gerek kalmaksızın tedavine başlayacaktır.
Pıhtılaşma Bozukluğu Nedenleri, Tedavisi Nedir? – Video
Sen de PT zaman testi ve protrombin normal değeri gibi bilmen gereken önemli kan değerleri hakkında, aklına takılan diğer soruları ya da kendi deneyimlerini yorum olarak bizlere yazmayı unutma.
